A- Şablon yapı tipleri ile hızlı modelleme

B-1. EN-1991 ve ASCE-07-16'aya göre otomatik yük analizi - RÜZGAR YÜKLERİ

B-2. EN-1991 ve ASCE-07-16'aya göre otomatik yük analizi - KAR YÜKLERİ

B-3. Deprem yüklerinin analizi

C- Statik analiz ve çubuk elemanların tasarımı

Çelik yapı statik analizi yapılırken ana taşıyıcı sistem ve ikincil yapı elemanları söz konusudur. Çatı, duvar, rüzgar kolonu, arakat tali kirişi, vinç yürüme yolu gibi ikincil yapı elamanları ilişkili oldukları kaplamalardan aldıkları yükleri ana taşıyıcı sisteme aktarmaktadır. Bu nedenle öncelikler ikincil yapı elamanların tasarımı yapılıp, sonrasında ana taşıyıcı sistemin analiz ve tasarımı yapılmaktadır.

MkaPEB'de çelik yapı elamanlarının tasarımı için Eurocode-3, CYTHYE-2016, AISC-360-10 ve AISC-360-16 standartları kullanılabilir. Yeni çelik yapılar yönetmeliğinin içinde çatı ve duvar aşıklarında kullanımı tercih edilen hafif çelik yapı elemanları için ayrıntılı bir hesap yöntemi bulunmayıp, üzerinde çalışmalar devam ettiği için MkaPEB'de bu elamanlar Eurocode-3-1-3'e göre tasarlanmaktadır.

C-1.1 İkincil yapı elemanlarının tasarımı - ÇATI AŞIKLARI

Yük analizi bölümünde gösterdiğimiz üzere rüzgar ve kar yükleri (kar birikmelerinden dolayı) çatı düzlemlerine yük aktarırken bölgesel farklılıklar söz konusudur. Bu nedenle her çatı düzlemi ayrı düşünülmüştür. Analiz sayfasında aşağı ve yukarı olmak üzere iki ayrı kontrol bulunmaktadır. Aşağı yöndeki kontrolde hakim yük kar iken, yukarı yönde rüzgardır. Kar yüklerinin düşük olduğu, rüzgar yüklerinin yüksek olduğu bölgeler olabileceği düşünülerek bu analizler yapılmıştır.

C-1.2 İkincil yapı elemanlarının tasarımı - YAN ve KALKAN CEPHE DUVAR AŞIKLARI

Yan cephelerde bulunan kaplamadan gelen yükleri ana taşıyıcı sisteme aktaran yapı elamanlarıdır. Rüzgar, kaplama öz, aşık öz yükleri dikkate alınarak hesaplanmaktadır. Buradaki kritik soru kangi rüzgar yüküdür. Bu yapıya soldan, sağdan, önden ve arkadan rüzgar yükleri etkimektedir. Yük analizi ile ilgili bölümdeki resimlerde göreceğiniz üzere bu yükler yapının geometrisine ve rüzgar yönüne göre değişkenlik göstermektedir. MkaPEB her bir aşığı bütün rüzgar yükleri için oluşturulan yük kombinasyonlarına göre ayrı ayrı kontrol etmektedir.

C-1.3 İkincil yapı elemanlarının tasarımı - GEZER VİNÇ YÜRÜME YOLLARI

C-2.1 Ana taşıyıcı sistem elemanlarının tasarımı - YZ AKSLARI (Çelik makasa dik yön)

Çelik makasa dik yönde çelik kolonlar stabilite çaprazları ile bağlanır. Yapının uzun olması halinde MkaPEB'de dilatasyon boşluğu tanımlama imkanı bulunmaktadır. Mevsimsel ısı değişimlerinden dolayı yapının kısalması ve uzuması söz konusudur. Türk yönetmeliklerinde çelik yapılarda kaç metrede bir termal dilatasyon boşluğu bırakılacağı ile ilgili net bir bir ifade ile karşılaşılmamıştır. Eurocode-3 ile ilgili bir makalede yapı uzunluğunun 60 metreyi geçmesi halinde ya termal dilatasyon boşluğu yapılacağı yada ısı farkından kaynaklanan etkilerin analizlerde dikkate alınacağı ifade edilmektedir. MkaPEB'de ısı farkları her şartta dikkate alınmaktadır.

Özellikle merkezi çaprazlı sistemlerde çubuk boyunun oldukça yüksek olması nedeni narinlik şartları basınca çalışan çubuklarda aşılamamaktadır. YZ aksalarının analizi yapılırken merkezi çaprazlardan basınca çalışacaklar sistemden çıkarılmış sanki hiç kullanılmayacakmış gibi hesap yapılmıştır.

YZ akslarının statik analizi ile kolonları birbirine bağlayan stabilite kiriş ve çapraz elamanların tasarımı çelik yapı yönetmeliklerindeki sadece çekme kuvvetine ile ilgili kuralların yanısıra deprem yönetmeliklerindeki narinlik ve en kesit boyutlarının uygunluğu ilgili kuralla tahkik edilmiştir. YZ akslarınında çok sayıda çapraz elemanın kolon ile birleşimi söz konusudur. MkaPEB bu birleşimleri kullanıcının kaynaklı veya civatalı birleşim tercihine göre kendi hesaplamaktadır. Tüm çaprazların birleşiminde en olumsuz durumda çıkan en uzun kaynak boyu veya en fazla civata çap/adet bilgisini tüm çaprazlara otomatik olarak uygulamaktadır.

C-2.2 Ana taşıyıcı sistem elemanlarının tasarımı - XZ AKSLARI (Çelik makas doğrultusunda)

İkincil yapı elemanlarından gelen yükler ana taşıyıcı sistemler tarafından taşınacaktır. Bu yük aktarımı MkaPEB tarafından yapılır. XZ aksları çubuk sayısı, düğüm noktası sayısı, gezer vinç ve arakat bulunması gibi durumlar karşılaştırılarak gruplanıp en olumsuz yüklemelere sahip akslar için statik analiz yapılmaktadır. Çubukların ve düğüm noktası birleşimlerinin tasarımında gerekli yük birleşimleri seçilen standartlarda belirtilen şekilde yapıya etkiyen yükler göz önüne alınarak otomatik olarak oluşturulmaktadır. XZ akslarının statik analizi öncesinde yapının etkin periyodu, yapıya etkiyen deprem yükleri seçilen deprem yönetmeliğine uygun olarak hesaplanır. Seçilebilecek deprem yönetmelikleri TDY-2018, ASCE-341-16, Eurocode-8, EAK-2000 (Yunanistan) dir. Statik analiz sonrasında seçilen çelik yapılar ile ilgili yönetmeliklerde belirtilen şartların yanı sıra deprem yönetmelikleri belirtilen narinlik koşulları, göreli kat ötelenmesi, ikinci mertebe etkilerin sınırlandırılması çubuk elaman kesitlerinin boyutlarının uygunluğu kontrol edilmektedir.

E- Ayrıntılı hesap rapor hazırlama

Günümüzde en yaygın hesap raporu hazırlama yöntemi sonuçları tablolar halinde vermektir. Bu şekilde verilen raporlarda projeyi hazırlayan inşaat mühendisi hesapları adım adım kontrol edemediği için programın yapımcılarına güvenmekten başka bir çaresi yoktur. Eğer hatalı bir işlem, hesap varsa bugüne kadar mutlaka bir başkası tarafından tespit edilip düzeltilmiş olmalıdır.

MkaPEB size kar, rüzgar, deprem yüklerinin nasıl elde edildiğini, cubuk elamanların ve birleşim hesaplarının nasıl yapıldığını adım adım gösteren ayrıntılı raporlar hazırlamaktadır.

Örnek hesap raporları

• Yük analizleri
• Çelik bir kolonun tasarımı

MkaPEB içinde çok sayıda yapıya etkiyen yükler, deprem yönetmeliği, çelik yapılar ile ilgili hesap kuralları ile ilgili çok sayıda yönetmelik vardır. Buradaki amacımız MkaPEB yurtdışında kullanılmasından önce sizlerin yurt dışına proje yapabilmenizdir. Yukarıda örneklerini gördüğünün ayrıntılı hesap raporlarının İngilizce versiyonlarını da programımız hazırlayabilmektedir.

A- PEB (Pre-Engineered Building) tipi yapılar

B- Portal çerçeve tipi yapılar

A -İmalat çizimler (tekil ve montaj parçası çizimleri)